Bu, aslında tam anlamıyla “son dakika haberi” değil çünkü bu önlem birkaç yıldır gündemdeydi. Kozmetiklere yönelik yasak ise ancak Mayıs 2025’te “resmen” onaylandı. Fakat 1 Eylül itibarıyla yapay tırnak ürünlerinde kullanılan Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide (TPO) yasağı son dönemde epey ses getirdi. Öyle ki, Avrupa Komisyonu durumu netleştirmek için bir Soru-Cevap metni yayınladı.
Arka Plan
Kısa bir tarihsel özet;
- 24 Ağustos 2020’de, Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA), İsveç’in TPO’nun Rep. 1B, H360Fd (Üreme yeteneğine zarar verebilir – Doğmamış çocuğa zarar verebilir) şeklinde sınıflandırılması önerisine ilişkin bir istişare başlattı. Bu, maddenin CMR 1 sınıfına alınabileceğine dair ciddi ilk işaretti ve bu durumda, Avrupa Kozmetik Yönetmeliği 1223/2009’un 15. Maddesi uyarınca yasaklanacaktı.
- 16 Eylül 2021’de, ECHA’nın RAC komitesi bu sınıflandırmayı onayladı. Bu andan itibaren, yalnızca sanayi tarafından SCCS’ye (Bilimsel Komite) sunulacak savunma dosyası TPO’yu koruyabilirdi (pazarda kalmasını sağlayabilirdi). Komite, yeterince sağlam bulursa yasaktan muafiyet sağlayabilirdi.
- 5 Ocak 2024’te, Avrupa Komisyonu, TPO’yu Rep. 1B olarak resmen sınıflandıran, Avrupa CLP Yönetmeliği’nin (Maddelerin Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması) 21. ATP’sini (Teknik ve Bilimsel Gelişmelere Uyum) yayınladı. Sanayi maddeyi savunmadı. Artık süreç belli olmuştu.
- 13 Mayıs 2025’te, Avrupa Komisyonu, yeni CMR sınıfına alınan maddeleri yasaklamaya veya düzenlemeye yönelik yedinci yıllık düzenleme metnini, yani 2025/877 sayılı Yönetmeliği yayınladı. Bu, 21. ATP’yi Kozmetik Yönetmeliği 1223/2009’a aktardı. TPO artık kozmetiklerde “resmen” yasaklandı. Yasak, ATP ile aynı tarihte, yani 1 Eylül 2025’te yürürlüğe girdi.
İşletmeciler, bu konuyla ilgili en az beş yıldır uyarılıyor ve uyum sağlamaları için sadece üç ay kadar bir süre kaldığı söylenebilir. (TPO içeren ürünlerin üretimini durdurmak, piyasadan çekmek)
Kuralların Hatırlatılması
- 4 Temmuz 2025’te, Fransız DGCCRF bir basın açıklaması yayınlayarak TPO yasağının tüm pratik sonuçlarını vurguladı ve tüm ekonomik operatörleri 1 Eylül son tarihine hazırlanmaya davet eden bir bildiri yayınladı.
- 7 Ağustos’ta, Avrupa Komisyonu aynı konuda bir açıklama yaptı.
Komisyon şöyle açıklıyor;
“Komisyon Yönetmeliği (AB) 2025/877’nin kabul edilmesinin ardından, AB ülkelerinden, sektör derneklerinden ve bireysel şirketlerden çok sayıda soru alındı.”
Sorular; yasağın kapsamı, profesyonel kullanıcılara uygulanışı, mevcut stokların satış veya kullanımına ilişkin geçiş süresinin olmaması ve üye devletler düzeyinde bildirilen farklı yorumlar üzerineydi.
Bu nedenle Komisyon, durumu sekiz soru-cevap halinde özetlemeye karar verdi.
1. Yasal dayanak
TPO, 21. ATP ile CMR 1B olarak sınıflandırıldı ve bu da maddenin Kozmetik Yönetmeliği’nin Ek II’sine zorunlu olarak eklenmesine yol açmıştır. Üye Devletlerle mutabakata varılarak ve sanayi maddeyi savunmadığından Komisyonun yasaklamaktan başka seçeneği kalmamıştır.
2. 1 Eylül 2025’ten itibaren ürün satışı
Yasak; piyasaya sürülen (ilk kez üretici, ithalatçı veya distribütör tarafından) ve piyasada bulundurulan (toptan, perakende satış ve profesyonellere tedarik dahil) ürünlere uygulanır.
3. Profesyonel kullanıcılar için yasağın uygulanması
1 Eylül’den itibaren, tırnak profesyonelleri (özellikle salonlarda çalışanlar) ticari faaliyetlerinde TPO içeren ürünleri kullanamayacak. Bu yasak, ürünün ne zaman satın alındığından bağımsızdır.
Elbette, 1 Eylül’den önce satın alınan bir ürünü tüketicilerin kişisel kullanıma devam etmesine engel yok ancak Komisyon bunu kesinlikle önermiyor.
4. 1 Eylül’den önce piyasaya sürülen ürünler
Herhangi bir “satışa devam” veya “stokları tüketme” hükmü öngörülmedi. 1 Eylül itibarıyla TPO içeren ürünlerle ilgili tüm ticari faaliyet durmak zorunda.
5. Sim yasağı ile farkı
Hukuki çerçeve farklıdır. Mikroplastik sim, REACH Yönetmeliği kapsamında yasaklandığı için uzun bir geçiş süresinden yararlanmıştır. Kozmetik Yönetmeliği ise bunu öngörmez çünkü temel amacı insan sağlığını korumaktır.
6. Oje jelinde tamamen polimerleşmiş TPO
Bu durumda, maruziyetle ilişkili bir risk bulunmadığı kabul ediliyor. Bu nedenle, 2015 yılında CSSC, belirli koşullar altında maddenin %5’e kadar güvenli kullanımına onay vermişti. Ama bu durum ilgili maddenin CMR 1 olarak sınıflandırılmasından önceydi. Maddenin yasaktan muaf tutulabilmesi için CSSC tarafından yeni bir değerlendirme yapılması şarttır.
7. Profesyoneller ne yapmalı?
Cevap basit; satış, tedarik ve kullanım her şeyi durdurmalıdırlar.Profesyonel ortamlarda kalan stokları kaldırmalı ve alternatif ürünlere yönelmelidirler.
8. Peki ya gelecek?
Komisyon, mevcut çerçevenin ekonomik operatörlere, özellikle de KOBİ’lere, çok az esneklik sunduğunu kabul ediyor.
Kozmetik Yönetmeliği’nin önerilen revizyonunun, bu tür önlemlerin öngörülebilirliğini artırmayı amaçladığını belirtiyor. Ancak resmi olarak onaylanana kadar mevcut mevzuatın geçerli olması gerektiği belirtiliyor.
Sonuç: Bu bir “son dakika haberi” değil. 1 Eylül 2025 tarihi itibariyle TPO tamamen yasaklandı.