Temiz ve daha güvenli bir çevre için AB Yeşil Anlaşması perspektifleri ışığında, yapılan çalışma doğal kokuların ve özlerin, özellikle de esansiyel yağların, içsel karmaşıklıkları, sosyo-ekonomik önemleri ve hassasiyetleri, altta yatan dinamikler ve toplum için petrokimyasal alternatifler üzerine farklı açılardan bütünsel bir yaklaşım sunmaktadır. Ormanlar, çalılar, çiçekler ve esansiyel yağlar, birçok benzerliği olan çok karmaşık ve hassas komplekslerdir. Tüm bitkiler, metabolizmalarının bir sonucu olarak oldukça büyük miktarda uçucu rrganik bileşikler (UOB’ler) üretmektedir.
Bu UOB’ler binin üzerinde türden uçucu kimyasal içerir ve milyonlarca yıldır doğal bir ekosistemin bir parçası olmuştur. Birçok UOB’nin iletişim aracı olarak (bitkiler arasında olduğu kadar bitkilerle hayvanlar arasında da) veya iklim faktörlerine karşı koruma sağlamak gibi çeşitli işlevleri olduğu bulunmuştur Bu UOB’lerin bazıları kokuya sahiptir ve çiçekler, çalılar ve ormanlar arasındaki farklı kokuları belirlemektedir.
UOB’lerin insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri gün geçtikçe daha iyi anlaşılmaktadır. Çoğu esansiyel yağ bitkilerin, çiçeklerin, otların, kabukların ve odunların buhar distilasyonu yoluyla üretilir ve elde edilen doğal yağ, biyokütleden yakalanan değerli UOB’lerı içerir. Bu nedenle, esansiyel yağlar bitkilerin doğal izini taşır.
Esansiyel yağlar ve ağaç özleri her kıtada, 60’tan fazla ülkede üretilmektedir; bu ülkeler arasında Fransa, İspanya, İtalya, Macaristan, Almanya, Romanya, Slovakya, Yunanistan, Belçika, Hırvatistan, Bosna gibi birçok Avrupa ülkesi yer almaktadır. Orman özleri çoğunlukla İsveç, Finlandiya, Polonya, Almanya ve Avusturya tarafından üretilmektedir ve bu ülkeler önemli bir rol oynamaktadır. Temel yağların toplam miktarı dünya genelinde 300.000 metrik tonun üzerindedir (çam ağaçlarından elde edilen terpentin temel yağı da dahil).
Esansiyel yağlar genellikle parfümlerde (yılda 125.000 MT), ardından aromalarda (yılda 65.000 MT), farmasötiklerde (yılda 40.000 MT) kullanılır ve kalan 70.000 MT’lik kısım (çoğunlukla orman esansiyel yağları) reçineler, yapıştırıcılar ve mürekkepler gibi yenilenebilir özel ürünlerde kullanılır.
Esansiyel yağlar, koku ve aroma sektörlerinde petrokimyasal bileşenlerle rekabet etmektedir. Bu endüstrilerde petrokimyasal bileşenler genellikle doğal ürünlere düşük maliyetli bir alternatif sağlayabilirken bazen de petrokimya türevleri eşsiz koku özellikleri veya ev temizlik ürünlerindeki kararlılık gibi daha iyi işlevsel özellikler sunabildiği için bu endüstrilerde yaygın olarak tercih edilmektedir.
Koku piyasası, doğal ürünlerin önemine ve hassaslığına iyi bir örnektir. Bugün, petrokimyasallar koku bileşenlerinin %70’ininden fazlasını oluştururken, esansiyel yağlar ve diğer orman ürünleri yalnızca %30’unu oluşturmaktadır. İlginçtir ki, koku içeriklerinin yarısı günümüzde özellikle Çin’de, genellikle üretim için ana enerji kaynağı olarak kömürün en düşük maliyetle kullanıldığı yerde üretilmektedir. Biyoteknolojinin esansiyel yağlar için büyüyen bir rekabeti temsil etmesinin yanı sıra ancak üretim maliyetleri hala çok yüksek olduğundan ve bir kısmı için GMO—şüpheli yönleri olduğundan endüstri tarafından hala sıklıkla tercih edilmemektedir.
Ayrıca, parfümeri gibi ana pazarlar şu anda eşi benzeri görülmemiş bir maliyet baskısı altında olduğundan bu durum parfüm üreticilerini esansiyel yağlar ve diğer doğal özleri daha ucuz petrokimyasallar veya diğer sentetik maddelerle kademeli olarak değiştirmeye yönlendirmektedir. Son 50 yılda, esansiyel yağlar gibi doğal bileşenler önemli bir payı petrokimyasallara kaybetmiş, bazı doğal ürünler hatta ortadan kaybolmuştur. Çiftçiler (ve tüm doğal içerik tedarik zinciri), bir dizi engelin üstesinden gelmeye çalışmaktadır, genellikle aşırı düzeyde düzenlemelere ve birçok karıştırma ve tüketici ürünleri şirketinin sıkı sıkıya düzenlemelerine ve sertifikasyonlarına uyum sağlarken, daha ucuz fiyatlarla teminat verme baskısı altındadırlar. Bununla birlikte, aromatik ürünlerin çoğu uzak yerlerde yetişir ve bu ürünlerden elde edilen esansiyel yağlar genellikle daha fazla karmaşıklık ve daha sıkı düzenlemelerle başa çıkma kapasitesine sahip olmayan küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) elindedir. Esansiyel yağ endüstrisinin, yetiştirme yöntemlerini ve ekstraksiyon teknolojilerini uyarlamak, çiftçileri ve işleyicileri uygun şekilde eğitmek, esansiyel yağ ürünleri üzerinde ek güvenlik verilerini üretmek ve sunmak için zamana ihtiyacı vardır.
Düzenleyiciler ve esansiyel yağ endüstrisi, doğal ürün işleyicilerini yeniden yatırım yapmaya teşvik etmek için mantıklı ve pragmatik yollar bulmak için birlikte çalışırlarsa olumlu sonuçlar elde edilecektir. Net, öngörülebilir ve gerçekçi beklentilere ihtiyaç vardır ve sürdürülebilirliği ve döngüsel ekonomiyi nasıl geliştireceğimize dair karşılıklı rehberlik sağlanmalıdır. Bu, iş dünyası ve hükümet düzenleyicileri tarafından insanların dahil olduğu iki yönlü bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu tür ortaklıklar yeni bir ivme yaratabilir ve yetkililerin ve endüstrinin desteğiyle Avustralya’da yeni ormanların oluşturulması gibi ilginç örnekler bulunmaktadır, bu da milyonlarca sandal ağacını dünyaya getirmiştir. Sonunda, sürdürülebilir bir şekilde yönetilen ekonomik değer sunan bir orman, ormansızlaşmaya karşı en iyi güvencedir. Bu şekilde, sorumlu bir esansiyel yağ endüstrisi ormanların ve bitkilerin değerini ve korunmasını artırır ve uzak bölgelerde yerel işlerin iyi bir sağlayıcısı olarak hareket eder.
Ölçülülük ilkesini unutmamak gerekir; çiftçiler ve toplayıcılar yıllık olarak yaklaşık 300,000 metrik ton esansiyel yağın temelini oluşturmaktadır. Ormanların her yıl yaydığı 1,000,000,000 metrik ton kokuya kıyasla, esansiyel yağ segmenti binlerce kez daha küçüktür. Ancak on milyonlarca çiftçi ve toplayıcı için bu endüstri hayati öneme sahiptir; temel ve esas bir gereksinimi oluşturur, onlara aileleri için beslenme yetersizliğinden kaçınma imkanı sunar ve eğitim gibi diğer temel ihtiyaçlara erişim sağlar. Esansiyel yağ talebinde bir yıllık bir bozulma, çiftçilerin başka geçim kaynaklarına yönelmeleri için yeterlidir. Aslında, birçok kişinin pazarların nasıl gelişeceğini beklemeye gücü yetmez; sosyal sistemlerin zayıf olduğu kırsal alanlarda günden güne yaşarlar.
Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde ormanlardan elde edilen esansiyel yağlar ve ekstraktlardaki biyolojik çeşitliliğin ve kırsal çiftliklerin gelir kaybının önlenmesinde düzenleyicilere ve politikacılara büyük sorumluluk düşmektedir. Aynı zamanda, 7,000 yıl öncesine kadar uzanan, insanlığın doğal ürünlerin kimyasını öğrendiği ve ormanlarda bulunan aynı doğal ürünleri koruma amacını taşıyan bir kültürel mirası koruma meselesi de söz konusudur. İnsanlığın tarihinin milyonlarca yıl boyunca ormanlarla sıkı sıkıya bağlantılı olduğunu unutmamalıyız. Paleontropologlar, ilk insan topluluklarının orman ekosistemlerinde evrildiğine dair kanıtlar toplamaktadır. İnsan bedeni ile ormanlar arasındaki ilişki ve bu nedenle biyojenik UOB’ler (uçucu organik bileşikler) büyük olasılıkla çok uzun bir evrim sürecinin sonucudur. Bu uyum, petrokimyasal UOB’lerde aynı şekilde gerçekleşemezdi, çünkü ham petrol yüz milyonlarca yıl boyunca yer altının derinliklerinde sedimanter kaya tabakaları arasına gömüldükten sonra son iki yüzyılda kitlesel bir ölçekte ortaya çıkmıştır.