6 Aralık 2022’de Avrupa Birliği Konseyi ve Avrupa Parlamentosu, AB Orman Kaybı Yönetmeliği’nin en son versiyonuna ilişkin müzakereleri tamamlamıştır.
Orman Kaybı Yönetmeliği, ormansızlaştırma ve orman kaybıyla ilişkili ürünlerin yanı sıra ormansızlaştırma bağlamında insan hakları ihlalleriyle bağlantılı ürünlerin ithalatını ve satışını önlemeyi amaçlayan bir AB düzenlemesine atıfta bulunmaktadır.
Yeni kurallar yürürlüğe girdiğinde, AB pazarına arz eden veya buradan ihracat yapan tüm ilgili şirketler (kozmetik şirketleri dahil): hurma yağı, sığır, soya, kahve, kakao, kereste ve kauçuk ve türevi ürünlerin (örneğin sığır eti, mobilya veya çikolata gibi), ormanlar için güvenli olduğunu kanıtlayan bir durum tespiti beyanı hazırlamak zorunda olacaktır.
Şirketler için Yeni Durum Tespiti Kuralları
Yeni düzenleme, ilgili ürünleri AB pazarına arz etmek veya ihraç etmek isteyen şirketler için yeni ve zorunlu durum tespiti kuralları getirmektedir. Operatörler ve tüccarlar, ürünlerin hem ormansızlaştırmaya tabi olmadığını (31 Aralık 2020’den sonra ormansızlaştırmaya tabi olmayan arazilerde üretildiğini) hem de yasal olduğunu (üretim ülkesinde yürürlükte olan ilgili tüm yasalara uygun) kanıtlamak zorunda olacaktır.
Şirketlerin ayrıca, tedarik ettikleri malların yetiştirildiği tarım arazileri hakkında kesin coğrafi bilgiler toplamaları gerekecek, böylece bu malların uygunluğu kontrol edilebilecektir. Üye Devletler, kurallara uyulmamasının etkili ve caydırıcı cezalara yol açtığından emin olacaktır.
Kapsanan malların listesi, değişen ormansızlaşma modelleri gibi yeni veriler dikkate alınarak düzenli olarak gözden geçirilecek ve güncellenecektir.
Komisyon, yedi emtianın ve türev ürünlerin üretimi için tarımsal genişlemeyi de dikkate alarak, ülkeleri veya bunların parçalarını ve bunların ormansızlaşma ile orman kaybı riskini (yüksek, standart veya düşük risk) değerlendirecek bir kıyaslama sistemi yürütecektir. Şirketler için yükümlülükler risk düzeyine bağlı olacaktır. Bu aynı zamanda AB’nin ormansızlaşmayı durdurmak için ortak ülkelerle birlikte çalışmasına rehberlik ederken, aynı zamanda yerel toplulukların ve yerli halkın durumuna özel bir ilgi gösterecektir.
Uluslararası alanda AB, yeni yasanın etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak ve gerektiğinde üretici ülkelere yardımcı olmak için hem üretici ve tüketici ülkelerle ikili olarak hem de ilgili çok taraflı forumlarda angajmanını artıracaktır. Yeni kurallar yalnızca sera gazı emisyonlarını ve biyolojik çeşitlilik kaybını azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda yerli halklar ve dünyanın dört bir yanındaki yerel topluluklar da dahil olmak üzere büyük ölçüde orman ekosistemlerine güvenen milyonlarca insanın geçim kaynaklarının güvence altına alınmasına yardımcı olacaktır.
Sonraki Adımlar
Avrupa Parlamentosu ve Konsey, yeni yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce resmi olarak, bu yönetmeliği kabul etmesi gerekmektedir. Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra, operatörlerin ve tüccarların yeni kuralları uygulamak için 18 aylık bir süresi bulunacaktır. Mikro ve küçük işletmeler, diğer özel hükümlerin yanı sıra daha uzun bir uyum sürecinden yararlanacaktır.
Sonuç
Yönetmelik, AB’nin ormansızlaşmayla mücadele ve sürdürülebilir arazi kullanımını teşvik etme konusundaki daha geniş çabalarının bir parçasıdır ve AB’nin 2030 yılına kadar net sıfır orman kaybı hedefine ulaşılmasına katkıda bulunması beklenmektedir.
Bu nedenle, kozmetik şirketlerinin, ormansızlaşma veya orman tahribi ile ilişkili tedarikçilerden içerik veya malzeme tedarik etmediğinden emin olmak için tedarik zincirlerini değerlendirmeleri gerekecektir.