PFA (per- ve polifloroalkil), bir tip floropolimerdir. PFA’lar oldukça kalıcı ve toksik maddelerdir. Dayanıklılığı ve su direncini artırmak için kozmetiklere eklenirler.
Environmental Science & Technology Letters’ da 15 Haziran 2021’de yayınlanan bir çalışmaya göre ABD ve Kanada’da satın alınan 231 kozmetik ürünü incelenmiş ve bazı ürünlerde “forever chemical” olarak da bilinen PFA’nın olası varlığının bir göstergesi olarak kabul edilen yüksek düzeyde florlu bileşiklerin olduğu tespit edilmiştir. Araştırmacılar, bu ürünler arasında büyük markaların da ürünlerinin yer aldığını, ancak tek tek hangi markaların ürünlerinde PFA bulunduğunu açıklamak istemediklerini belirttiler. İncelenen 231 kozmetik ürün arasında dudak, göz, yüz, kaş ürünleri, fondötenler, maskaralar, kapatıcılar ve çeşitli ürünler bulunmaktadır. Yüksek florlu ürünlerin en yüksek yüzdesine sahip olan kozmetik kategorileri ise şu şekildedir:
– Fondötenler %63,
– Göz ürünleri %58,
– Maskaralar %47,
– Dudak ürünleri %55.
Kozmetikte PFA’lar Neden Bir Endişedir?
Kozmetiklerdeki PFA içeriği, PFA’ ların doğrudan ağızdan alım dışında kan dolaşımına girebilmesi ve bu yollardan birinin dermal absorpsiyonu içermesi nedeniyle bilimsel topluluklarda insan sağlığı için endişeler uyandırmaktadır. PFA’ ların gözyaşı kanalları yoluyla kan dolaşımına emilmesiyle ilgili endişeler de dile getirilmiştir.
Yeşil Bilim Politikası (Green Science Policy) basın açıklamasına göre, bazı PFA’ lar kanserden obeziteye ve daha ciddi COVID-19 sonuçlarına kadar değişen sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmiştir. Vücutlarında bu kimyasallar tespit edilen kişilerin Covid-19’u daha ağır bir biçimde yaşadığı da Danimarkalı bilim insanları tarafından tespit edilmiştir. PFA’ ların insan bünyesinde kolesterol oranlarını artırdığı, karaciğer yetmezliği, üreme sorunları ve böbrek kanserini tetiklediği, vücudunda PFA oranı yüksek olan çocukların bağışıklık tepkilerinin de zayıfladığı bilinmektedir. Ek olarak PFA’ ların yalnızca küçük bir bölümünün toksisite açısından test edildiği ve içme suyunu kirletebildiği belirtiliyor.
Kozmetik kayıt programına yönelik raporlara göre, PFA içeren formülasyonların sayısının azalmasına rağmen, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA – U.S. Food and Drug Administration)’nin PFA’ lar konusunda endişeleri bulunmaktadır. Halkın bu maddeleri daha iyi anlamasına yardımcı olmak için FDA, PFA’ lar hakkında bir web sayfası oluşturmuştur.
“Kozmetikte PFA Yok” Yasası
Araştırmalar sonucunda PFA’ ların ürün içerik listelerinde açıklanmadığı için ABD ve Kanada’daki kozmetik kimyasalları ile ilgili yasalarda bir boşluk olduğuna karar verilmiştir. Sonuç olarak, ABD senatörleri, PFA’ ları makyaj ve kişisel bakım ürünlerinde yasaklamak için “Kozmetikte PFA Yok” (No PFAs in Cosmetics ) Yasası’nı getiriyorlar. Geçen yıl Kaliforniya, kozmetikte PFA’ ları yasaklayan ülkedeki ilk eyalet oldu. Benzer şekilde, Avrupa Birliği kozmetik ürünlerde PFA kullanımına ilişkin kısıtlamalara sahiptir.
Tüm bu çalışmaların devam etmesi, kozmetikleri hedef alan mevzuatın beklemede olması ve kozmetiklerin insan sağlığına yönelik endişeleri hakkında artan medya haberleri ile birlikte, kozmetik endüstrisinin odak noktalarından biri PFA’ lar olmuştur. Kozmetik endüstrisindeki tüm tedarik zincirindeki işletmelerin PFA risklerini değerlendirmeleri son derece önemlidir. Halk sağlığı ve çevre grupları, yasa koyucuları PFA’ ları giderek artan bir hızda düzenlemeye teşvik ediyor. Son çalışmalara ve “Kozmetikte PFA Yok Yasası 2021″’e yanıt olarak, birçok büyük perakendeci ise, kozmetikte PFA dahil kimyasallara daha yakından baktıklarını kamuoyuna açıklamıştır.