AB uygulama verileri yasadışı el dezenfektanında artış görüyor (!)
Korona virüs AB’ye yayılırken, bazı üreticiler, tüketicilere bir enfeksiyonu önlediği veya iyileştirdiğini iddia eden koruyucu maskeler, şapkalar ve el dezenfektanları gibi ürünlerin reklamını yapmakta ve satmaktadır. Tüketicilerin sağlıklarını potansiyel olarak riske atan herhangi bir yasa dışı uygulamaya karşı kendilerini iyi korunmuş hissettikleri güvenli bir çevrimiçi ortamı garanti etmek genel menfaatedir.
RAPEX (Emniyet Kapısı: hızlı uyarı sistemi) 2020 verileri ‘bilinmeyen menşeli’ ürünlerde artış olduğunu göstermektedir.
AB’nin tehlikeli gıda dışı ürünler için RAPEX aracılığıyla bildirilen verilerin CEFIC (Avrupa Kimya Endüstrileri Konseyi) analizine göre, geçen yıl AB kimyasal güvenlik kurallarıyla uyumlu olmayan el dezenfektanlarında bir artış görülmüştür. Yasadışı dezenfektanların uygunsuzlukları; yanıcı olarak işaretlenmemeleri, metanol içermeleri ve ya virüsleri öldürmek için yeterli ethanol içermiyor olmaları idi. Bütün bunlar da AB biyosidal ürünler Yönetmeliği’nin (BPR) ihlal edildiğini göstermektedir.
CEFIC, Güvenlik Kapısı olarak da bilinen RAPEX’ e münferit kimyasallarla ilgili bildirimleri incelemiştir. 2020 yılında, Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) üye ülkeleri ve Avrupa Komisyonu, sisteme 1.136 yasa dışı madde bildirmiştir. Bunlardan 36’sı CLP ile uyumlu olmayan el dezenfektanlarıyla ilgili ve 34’ü de BPR, CEFIC raporlarına uygun değildi. Buna karşılık, önceki yıl el dezenfektanları için RAPEX hakkında herhangi bir bildirim yapılmamıştı. Bildirilen yasadışı el dezenfektanlarından 20’si EEA dışından, 11’i içinden geldi ve üçünün menşei bilinmiyor. CEFIC, “Avrupa’ya gelen tüm konteynerlerin denetlenmediğini bildiğimiz için bu rakamlar muhtemelen buzdağının görünen kısmı” şeklinde belirtmiştir.
İthalat ve online satış
Ticaret kuruluşu, bulguların, AB üye devletlerinin çevrimiçi pazarlar da dahil olmak üzere ithal mallar için yaptırımları acilen hızlandırması gerektiğini doğrulamıştır.
CEFIC; Sadece AB sınırlarında daha koordineli bir uygulamaya ihtiyacımız olmakla kalmıyor, aynı zamanda Avrupa’da benimsediğimiz kısıtlamaların veya yasakların uygulanabilir olmasını sağlamamız gerektiğini belirtmiştir.
Bu, yaptırım makamlarının, kısıtlanmış kimyasalların varlığı ve miktarı için temsili bir mal örneğini kontrol etmek için analitik araçlara, laboratuvar kapasitesine ve bütçelere sahip olması gerektiği anlamına gelir. Uyumsuz ithalatlar tüketiciler için kabul edilemez bir risk oluşturur.
2020’deki tüm RAPEX bildirimlerinin %77’ si, EEA dışından ithal edilen ürünlerle ilgilidir. Bu, CEFIC’in bildirilen ürünlerin %92’sinin bunu yaptığını gösteren 2019 RAPEX raporundan (https://chemicalwatch.com/93810/report-of-non-compliant-chemicals-in-eu-shows-90-come-from-non-eea-states) daha azdır.
Ancak düşüş, ürünün menşe ülkesinin bilinmediği vakalardaki artışa paralel olarak gerçekleşmektedir. Bunlar, 2019’daki bildirimlerin yalnızca %4’üne kıyasla 2020’de %17’yi temsil etmektedir. CEFIC, bu değişimi Covid-19 salgını sırasında çevrimiçi alışverişteki artışa bağlamıştır. Analiz hakkında yorum yapan Avrupa tüketici örgütü BEUC, krizin dolandırıcı tüccarlar için tüketicilerden yararlanmak için bir fırsat olduğunu söylemiştir.
Tüketicilere ve tüccarlara tavsiyeler
Tüketiciler çevrimiçi alışveriş yaparken çok dikkatli olmalıdırlar. Ulusal Tüketici Koruma İş birliği (CPC) yetkilileri tarafından gerçekleştirilen son kontrollerin gösterdiği gibi, tüketicileri ürün alımına yönlendirebilmek için COVID-19 enfeksiyonlarını tedavi edebildiği veya önleyebildiği gibi olumsuz sonuçlar doğurabilecek şekilde yanlış sunulan çok sayıda ürün bulunmaktadır.
Tüketiciler, çevrimiçi platformlarda desteklenmeyen veya şüpheli tekliflerle karşılaştığında, platform operatörü tarafından sağlanan raporlama araçlarını kullanmalı veya yetkili ulusal makamlar veya tüketici kuruluşları ile iletişime geçmelidir. Avrupa Tüketici Merkezleri Ağı (ECC), COVID-19 ile ilgili tüketici bilgilerini yayınlamıştır ve tüketicilere destek sunmaktadır. RAPEX, AB’de bulunan güvensiz ürünleri belirlemenize yardımcı olabilir.