Avrupa Komisyonu, Avrupa Vatandaşları Girişimi’nde (ECI) istendiği gibi, REACH kapsamında gerektiğinde kozmetik içeriklerinin hayvanlar üzerinde test edilmesini durdurmak için mevzuatı değiştirme niyetinde olmadığını doğrulayarak hayvan hakları STK’larını ve endüstrisini hayal kırıklığına uğratmış ve bunun yerine, hayvansız bir düzenleyici sisteme “geçiş” için bir yol haritası üreteceğini söylemiştir.
Cruelty Free Europe, Eurogroup for Animals, European Coalition to End Animal Experiments, Humane Society International PETA olmak üzere beş hayvan koruma grubu, Ağustos 2021’de “zulüm içermeyen kozmetik ürünler ve hayvanlar üzerinde test yapılmayan bir Avrupa taahhütü” için ECI’yi başlatmış ve bir yıl sonra gerekli bir milyon imza eşiğini geçmiştir.
ECI, Komisyonu aşağıdakiler için harekete geçmeye çağırmıştır:
- Kozmetik hayvanlar üzerinde test yasağını korumak ve güçlendirmek ve kozmetik yönetmeliğinin kapsamını, hayvanlar üzerinde test yapılmasına gerek kalmadan işçileri ve çevreyi de koruyacak şekilde genişletmek için yasal değişiklik başlatmak;
- Yeni hayvan testi gereklilikleri olmadan kimyasalları yöneterek insan sağlığının ve çevrenin korunmasını sağlamak için AB kimyasallar yönetmeliğini dönüştürmek; ve
- AB’de tüm hayvanlar üzerinde yapılan testlerin aşamalı olarak kaldırılması için bir yol haritası çizen bir yasa teklifini taahhüt etmek.
Bu hafta yayınlanan resmi bir “iletişim” belgesinde Komisyon, ECI’de savunulan kozmetik yönetmeliği ve REACH’e yönelik yasal değişiklikler önerme niyetinde olmadığını belirtmiştir.
Kozmetik yönetmeliği ile REACH arasında hayvanlar üzerinde test yapılması konusunda çok sayıda ihtilaf olmuştur. 2019’da ECHA’nın Temyiz Kurulu, REACH’e kayıt ettirenlerin, sırf maddeleri yalnızca kozmetikte kullanıldıkları için hayvan testi muafiyetlerinin otomatik olarak kapsanmadığını tespit etmiştir. Bununla birlikte, 2020’de bir kimya şirketi, ECHA’nın kozmetik bileşenleri homosalat ve 2-etilheksil salisilat için hayvan testi verileri talebi üzerine AB Genel Mahkemesinde bu fikre karşı yasal bir itiraz başlatmıştır.
ECI organizasyon komitesi başkanı yaptığı açıklamada, “Hayvanların deneylerde ve kimyasal testlerde kullanılmasının yerini alacak olumlu eylemleri memnuniyetle karşılasak da, kozmetik testlerde kullanılan binlerce hayvanın çektiği acıyı sona erdirmediği için Komisyonu tamamen kınıyoruz.” dedi.
Dünyaca ünlü bir markanın güvenlik, çevre ve düzenleyici bilimler küresel başkanı , hayvanlar üzerinde yapılan deneyleri aşamalı olarak kaldırma taahhüdünü memnuniyetle karşılamış ve bununla birlikte, “kozmetik hayvan testi yasağını uygulamadaki başarısızlığı” “şok edici ve haklı gösterilmesi zor” olarak nitelendirmiştir.
Komisyon, düzenleme amaçlı tüm hayvan testlerinin aşamalı olarak kaldırılması gerektiği görüşünü paylaşmakta ancak aşamalı olarak kaldırmayı, öncelikle yalnızca hayvansal olmayan verilere dayalı olarak tehlikelerin ve risklerin belirlenmesinde bilimsel gelişmeler gerektiren “uzun vadeli bir hedef” olarak görmektedir.
Kısa ve orta vadede kimyasalların insan sağlığına ve çevreye olan risklerini değerlendirmek için hayvan testlerinin “önemli” olmaya devam edeceğini belirterek, “kimyasal güvenlik değerlendirmeleri için tüm (eko)-toksikolojik bitiş noktaları testler için hayvan testlerinin yerini almanın hala mümkün olmadığına” işaret edilmiştir.
Artık her bir son nokta için, hayvan testlerini yeni yaklaşım metodolojileriyle (NAM’ler) değiştirme seçeneklerini “analiz etmeyi” ve ayrıca bilgi boşluklarını ve geliştirme ihtiyaçlarını belirlemeyi planlamaktadır.
Komisyonun yol haritası, REACH, biyosidal ürünler yönetmeliği, bitki koruma ürünleri yönetmeliği ve ilaçları ve veteriner ürünleri kapsayanlar da dahil olmak üzere ilgili kimyasal mevzuat kapsamında hayvan içermeyen bir düzenleyici sisteme geçiş için gereken kilometre taşlarını ve “spesifik eylemleri” içerecektir.
Ayrıca, NAM’lerin geliştirilmesini, onaylanmasını ve yasal olarak kabul edilmesini genişletmek ve hızlandırmak için “yolun ana hatlarını çizecektir”. Bu yıl içinde beklenen kimyasal verilerle ilgili önerilen düzenlemenin, NAMs bilgilerine erişilebilirliği iyileştirerek yardımcı olacağını da sözlerine eklemiştir.
Komisyon, yol haritasını hazırlarken ajanslar, üye devletler ve STK’lar, endüstri ve akademi dahil olmak üzere paydaşlarla yakın bir şekilde çalışacaktır. Ayrıca Ortak Araştırma Merkezi’nden (JRC) gelen değerlendirmelere yönelecek ve ECHA, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) uzmanlığından yararlanacaktır. Yol haritasını bir sonraki komisyonun ilk çeyreğinde, 2025’te tamamlamayı hedeflemektedir. Bildirim, 31 Mayıs – 1 Haziran tarihleri arasında Helsinki’deki ECHA binasında düzenlenen bir ANAM çalıştayını paydaşların bilimsel bilgilerini bir araya getirmede “ilk adım” olarak tanımlamıştır. Komisyon, yol haritası unsurlarını ve her bir toksikolojik son nokta için hayvan testlerinin yerini alacak gerekli adımları tartışmak üzere bu yıl başka bir çalıştay düzenleyecektir. Üye devletler ve paydaşlardan gelen görüşler 2024’teki başka bir çalıştayda ele alınacaktır.