Yeşil güzellik ürünlerinin son zamanlarda sıklıkla vurgulanmasının ardından, kozmetik ürünlerde “Doğal” ve “Organik” ürün iddialarının kullanımına ilgi artmıştır. Dolayısıyla bu terimler sertifikasyon kuruluşları, endüstri ve tüketiciler için yeni bir önem kazanmıştır. Tüketiciler tarafından doğal ve organik kozmetik ürünlere olan ilgi günden güne artmaktadır. Aynı zamanda tüketiciler, her geçen gün kullandıkları kozmetik ürünler konusunda daha bilinçli hale gelmekte ve ciltleri için en uygun ve doğaya en az zararlı ürünleri tercih etmeye özen göstermektedirler. Bunun bir yöntemi olarak genellikle çoğu tüketici belirli bileşenleri içeren kozmetik ürünlerden uzak durarak ve organik, doğal kozmetik ürünlere yönelerek kendileri ve çevre için en uygun ürünü bulmaya çabalamaktadır.
Kozmetik üreticileri de durumun bu şekilde olduğunun bilincindedir ve ürünleri için doğal, organik gibi iddiaları ön planda kullanmayı tercih etmektedir. Ancak “Organik” ve “Doğal” iddiaları üzerinde yeteri kadar düzenleme yapılmadığı için tüketiciler tarafından ürünün gerçekten doğal veya organik olup olmadığı, öne sürülen iddianın yalnızca bir pazarlama hamlesi olup olmadığı tam anlamıyla anlaşılamamaktadır ve bu durum tüketiciler tarafından endişe uyandırmaktadır.
Ürünlerin doğal/organik ve çevre dostu ürünler için belirli kriterleri karşıladığından emin olabilmesi adına tüketicilere garanti sağlamada önemli bir rol oynadığı için sertifika ve standartların devreye girmektedir. Sertifikasyon programları, “green-washing” olarak adlandırılan yanlış bir izlenim uyandıran veya bir ürün hakkında yanıltıcı bilgi veren, asılsız çevresel iddiaların uygunsuz kullanımına engel olmakta ve kozmetik ürünlerin doğru etiketlenmesi konusunda destek olmaktadır.
Aşağıda “Doğal” ve “Organik” iddialarının doğrulanmasını sağlayan bazı sertifikasyon kuruluşları ve çalışmaları belirtilmiştir.
- NATRUE
NATRUE sertifikasyonu 2008’de oluşturulmuştur ve yalnızca en yüksek düzeyde doğal ve organik bileşenlerin NATRUE sertifikası almasına izin verilmektedir. NATRUE standardı, izin verilen bileşenleri üç kategoriye ayırır: doğal maddeler, doğal-özdeş maddeler ve türetilmiş doğal maddeler. Genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO’lar) kullanımını uygun kabul etmemektedir. Aynı zamanda bu sertifikasyon programına başvurulan tüm kozmetik ürünlerin 1223/2009 sayılı Kozmetik Yönetmeliğine (EC) uyması gerekmektedir.
NATRUE Standardı, ham maddeler ve bitmiş kozmetik ürünler için geçerlidir. İkincisi için, iki sertifika düzeyi vardır; doğal ve organik. Doğal kozmetik ürün tanımını karşılamak için, formülasyonun minimum doğal madde seviyelerine ve maksimum türetilmiş doğal hammadde seviyelerine uyması gerekmektedir. Organik kozmetikler ise doğal kozmetik kriterlerine ve üründe bulunan bitkisel ve hayvansal kaynaklı doğal maddelerin ve türevli doğal maddelerin en az %95’inin kontrollü organik maddelerden gelmesi ek şartına uymak zorundadır.
Organik kozmetikler ise, doğal kozmetik ürün kriterlerine ve ayrıca üründe bulunan bitkisel ve/ veya hayvan kaynaklı doğal maddelerin ve kontrollü organik tarım ve yabani toplamadan gelen türetilmiş doğal maddelerin en az %95’inin doğal olması ek gerekliliğine uygun olmalıdır.
2. COSMOS
COSMOS standardı, kozmetik ürünler için alınan uluslararası ve en popüler sertifikalardan biridir. 71 ülkede 29.000’den fazla ürün ve bu COSMOS organik veya COSMOS doğal imzasını taşıyan 12.000’den fazla içerik bulunmaktadır.
Bu Standart 2002 yılında BDIH – Almanya, Cosmebio – Fransa, Ecocert-Fransa, ICEA – İtalya ve Soil Association – Birleşik Krallık tarafından kurulmuştur.
Hem bitmiş ürün hem de formülasyon için sertifika programı bulunmaktadır. COSMOS Standardı, kozmetik ürünlerin tedarikini, üretimini, pazarlamasını ve kontrolünü kapsamaktadır. COSMOS Standartlarının ana bölümleri;
-Malzemelerin kökeni ve işlenmesi
– Ürün bileşimi
– Depolama, imalat ve paketleme
– Çevre Yönetimi
– Etiketleme ve reklam
– Denetim, belgelendirme ve kontrol
Belgelendirme süreci, COSMOS Standardının kapsadığı tüm hususları denetleyen ve resmi logo ve COSMOS imzasını sağlayan COSMOS Belgelendirme Kuruluşları tarafından yapılmaktadır. COSMOS, kozmetik ürünler için COSMOS ORGANIC veya COSMOS NATURAL için iki sertifika/ ogo sunmaktadır. İlk sertifika / logo, COSMOS Standardına tüm yönleriyle uyan ve Standartta tanımlandığı gibi gerekli yüzdelerde organik içerik içeren ürünler için mevcuttur.
COSMOS NATURAL sertifikası / logosu için standartların tüm yönleriyle uyumlu ancak gerekli minimum organik yüzdeleri karşılamayan ürünler başvurabilmektedir. Malzemeler ve hammaddeler COSMOS SERTİFİKALI veya COSMOS ONAYLI olabilmektedir. Birinci logo, COSMOS standardını karşılayan organik içerikle fiziksel olarak işlenmiş ve kimyasal olarak işlenmiş tarımsal içerikler için geçerlidir. İkinci logo, COSMOS standardına göre sertifikalandırılmış kozmetik ürünlerinde kullanım için onaylanmış organik olmayan hammaddeler için de mevcuttur.
3. BDIH
BDIH sertifikası 1996 yılında geliştirilmiştir ve Alman Sanayii ve Ticaret Firmaları Birliği anlamına gelmektedir. İlaçlar, gıda takviyeleri, sağlık ürünleri ve kişisel hijyen ürünleri için geçerlidir.
Kılavuzlar bitki, hayvan ve mineral kökenli hammaddeleri, hayvan korumayı, üretim süreçlerini, yasaklanmış maddeleri, izin verilen koruyucuları ve kokuları kapsamaktadır. Bu sertifika, genetik manipülasyon ve modifikasyonun yanı sıra radyoaktif ışınlamayı da uygun bulmamaktadır.
4. ICEA
ICEA, kurumları, dernekleri, şirketleri ve sivil toplum kuruluşlarını içeren, kar amacı gütmeyen bir İtalyan konsorsiyumudur.
ICEA sertifikası, sürdürülebilir ve adil bir ekonomiye ve çevrenin, çalışanların ve tüketici haklarının korunmasına yönelik organik kavramın ötesine geçmektedir. Sertifika hem gıda hem de gıda dışı alanları kapsar.
5. SOIL ASSOCIATION
Soil Association Certification, gıda, çiftçilik, sağlık ve güzellik, tekstil, ormancılık ve catering gibi farklı alanlar için çok çeşitli organik ve sürdürülebilir sertifikalar sunan İngiltere merkezli bir organik sertifikasyon kuruluşudur. Organik kozmetikler için ilk standartlarını 2002 yılında piyasaya sürmüşlerdir. Soil Association, COSMOS standartlarının bir parçasıdır, bu nedenle sertifika almak isteyen ürünlerin Cosmos standartlarını da karşılaması gerekir. Ancak, Soil Association Health & Beauty standardı, kozmetik olarak sınıflandırılmayan ürünler için geçerlidir. Ev temizlik ürünlerini, özel sağlık ürünlerini ve tıbbi ürünleri kapsamaktadır.
6. EU ECOLABEL
EU Ecolabel 1992 yılında kurulmuştur ve çevresel mükemmellik için bir logodur. Bu logoyu kullanmak için onay almak isteyen firmalar, ürünlerin yaşam döngüleri boyunca yüksek çevre standartlarını karşılamalıdır. Bu standartlar, hammadde temininden üretime, dağıtıma ve imha etmeye kadar geniş bir alana sahiptir.
Ecolabel’in temel amacı, döngüsel bir ekonomiyi teşvik etmek ve şirketleri geri dönüştürülebilir ve dayanıklı ürünler üretmeye teşvik etmektir.
Kozmetik ürünler için EU Ecolabel kriterleri, KOMİSYON KARARI (AB) 2021/1870 ile belirlenmektedir. Ancak bu logo yalnızca kozmetik ürünler için geçerli değildir, aynı zamanda boyalar, vernikler, elektrikli yiyecekler, mobilyalar ve ayrıca oteller veya kamp alanları gibi hizmetler için de geçerlidir.
7. ISO 16128
ISO standardı, organik ve doğal ürünlerin uluslararası bir tanımını sağlamaya yardımcı olmaktadır. Doğal ve organik kozmetik bileşenleri ve ürünleri için teknik tanımlar ve kriterlere ilişkin yönergeleri içerir.
Bölüm 1 (ISO 16126-1) 2016 yılında yayınlanmıştır ve doğal ve organik kozmetik içeriklerinin tanımlarını içermektedir.
2017 yılında yayınlanan Bölüm 2 (ISO 16127-2) ise, içerik ve ürünler için kriterler içermektedir. Bölüm 1’de tanımlanan bileşenlere uygulanan doğal, doğal köken, organik ve organik köken indekslerinin nasıl hesaplanacağını açıklar.