Avrupa Komisyonu, CLP Tüzüğü’ne şüpheli endokrin bozucu kimyasallara (EDC) ait bir kategoriyi de eklemek üzere, yeni tehlike sınıflarını belirlemek için hızlandırılmış planlarını istişareye açtığını bildirmiştir. Avrupa Birliği (AB) yöneticisi, yasa tasarısının 18 Ekim’e kadar dört haftalık bir istişare dönemine açık olacağını ve CLP’nin daha geniş bir revizyonundan bir uyarlama olacağından, tam bir yasal inceleme dönemine tabi olmayacağı iletilmiştir.
Açıklanan süreç, değişikliklerin uygun şekilde gözden geçirilmesi çağrısında bulunulan hem endüstri hem de hayvan hakları sivil toplum kuruluşlarını tedirgin etmiştir. Komisyon bir yıl önce CLP’nin revizyonu konusunda bir etki değerlendirmesi yapmış ve bu konuda halka açık bir istişare gerçekleştirmişti. Şimdi ise planlanan değişikliklerin olağan işleyiş sürecine tabi tutulacağı bildirilmiştir.
Taslak yasada açıklanan yeni tehlike sınıfları ve etiketleme tehlike ifadeleri hem insan sağlığı hem de çevre için bilinen veya varsayılan şüpheli EDC (Endokrin Bozucu Kimyasallar) ’ler ve karışımlar için iki ayrı kategori içermektedir.
Şüpheli veya kategori 2 EDC’ler için endüstrideki her şeyi kapsayan bir sınıflandırma kararı, yasa taslağının eklerine göre büyük ölçüde hayvan veya insan verilerinden elde edilen kanıtlara dayanacaktır. Sınıflandırma şartı olarak hem insan sağlığı hem de çevresel tehlikeler açısından aşağıda verilen kriteri karşılamalıdır:
- Bozulmamış bir organizmada ve onun gelecek nesillerinde bir endokrin aktivitesi bozukluğuna dair kanıt mevcutsa, bu kanıt maddeyi kategori 1’de (Bilinen veya varsayılan EDC’ler) sınıflandırmak için yeterli değildir. Ancak endokrin aktivite ile yan etki arasında yeterli oranda bir biyolojik bağlantı olduğuna dair kanıt mevcut ise bu sınıflandırmada yer alabilecektir.
Bir karışımın endokrin bozucu olarak nitelendirebilmesi için, en az bir bileşenin kategori 1 veya kategori 2 EDC olarak sınıflandırılması ve kategori 1 için %0,1’lik ve kategori 2 için %1’lik bir konsantrasyon sınırında veya üzerinde bulunması gerektiği eklerde bildirilmiştir.
Ayrıca;
- Kalıcı biyobirikimli ve toksik (PBT),
- Çok kalıcı ve çok biyobirikimli (VPVB) maddeler ve karışımlar,
- Kalıcı hareketli ve toksik (PMT),
- Çok kalıcı ve çok hareketli (VPVM) maddeler ve karışımları için sınıflandırma kriterleri ve tehlike ifadeleri hakkında bilgi sağlamaktadır.
Ertelenmiş Yükümlülükler
AB yöneticisi, devredilen yasayı yılsonundan önce kabul edilmesini umduğunu bildirmiştir. Ancak tedarikçilerin yeni hükümlere uyum sağlaması için zamana ihtiyaçları olacağından madde ve karışımları sınıflandırma ve etiketleme şartlarının ertelenmesini gerektiğini eklemiştir.
Endüstri grupları, kimyasalların sınıflandırılması ve etiketlenmesine ilişkin Birleşmiş Milletler Küresel Uyumlaştırılmış Sistemi (GHS) kapsamında henüz kabul edilmemiş olan tehlike sınıflarının tanıtılmasının tam bir inceleme dönemine tabi tutulması gerektiğini savunmuştur. Bazı üye devlet yetkilileri, komisyon planlarının yasal olup olmadığını sorgulamıştır. Komisyon değişikliklerin tamamen bilimsel olduğunu ve konunun politik olmadığını ileri sürerek değişikliklerin haklı gerekçelere dayandığını iletmiştir.
Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi (CEFIC) ise taslak tasarısı hakkında, GHS’ den önce CLP’yi değiştirmenin yersiz olduğunu ve değişikliklerin birçok değer zincirinde kimyasalların kullanımı üzerinde geniş kapsamlı sonuçları doğuracağını eklemiştir. Ayrıca maddelere yeni tehlike sınıfları atamanın, risk yönetimine yönelik genel yaklaşımın gelecekte genişletilmesi nedeniyle REACH kapsamında otomatik kısıtlamaları ve yasakları tetikleyeceğini ve henüz komisyonun geniş kapsamlı sonuçlara ilişkin etki değerlendirmesinin görülemediğini açıklamıştır.
CEFIC, önerilen EDC kriterlerinin her iki kategori için de küresel olarak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tanımına dayanması gerektiğini ve PMT’lerde komisyon metninin, maddeyi hareketli olarak sınıflandırmak için ne tür bilgilerin kullanılacağı konusunda yeterli netliği sağlayamadığını eklemiştir.
EDC Avrupa sivil toplum kuruluşu koalisyonu, önerileri memnuniyetle karşıladıklarını ve şüpheli EDC kategorisinin tedarik zincirinde daha fazla şeffaflığa ve halk için daha fazla bilgiye izin vereceğini açıklamıştır.