*Avrupa Birliği’nin tehlikeli kimyasallar üzerine planladığı en büyük yasak kapsamına 12.000’e kadar hammadde girebilmesi beklenmektedir.
Bu yılın başlarında bilim adamları, kimyasal kirliliğin ötesinde küresel ekosistemlerin çöküşünün olduğu bir “gezegen sınırını” geçtiğini belirtmiştir. Sentetik maddelerin kullanılması balina türlerinin yok olmasından insan doğurganlığını azaltmasına ve hatta yılda 2 milyon ölüme sebebiyet verdiği düşünülmektedir. Avrupa Birliği’nin geçtiğimiz günlerde yayınlanan “Yeni kısıtlamaların Yol Haritası” kanserler, hormonal bozulma, üreme bozuklukları, obezite, diyabet ve diğer hastalıklarla bağlantılı toksik maddelerin yasaklanması için mevcut yasaları kullanarak ilgili yasakların resmiyete dönüşmesi adına ilk adım olarak tasarlanmıştır.
Sanayi grupları, Avrupa Çevre Bürosu’na (EEB) göre, dünyanın “şimdiye kadarki en büyük toksik kimyasal yasağını” oluşturacak olan yeni teklifin kapsamına toplamda 12.000’e kadar maddenin girebileceğini belirtmiştir.
Büronun kimyasallar politikası yöneticisi Tatiana Santos şunları söyledi: “AB kimyasal maddelerin kontrolleri genellikle çok yavaş ilerlemekte fakat AB şimdiye kadar oalcak en cesur kimyasal detoksu planlamaktadır. Petrokimya endüstrisi lobicileri şu anda masada olanlar karşısında şaşkınlıklarını dile getirmişlerdir. Bu kimyasal detoks üretilen hemen hemen tüm ürünlerin güvenliğini artırmayı ve okullarımızın, evlerimizin ve iş yerlerimizin kimyasal yoğunluğunu hızla düşürmeyi vaat etmektedir.”
Bu detoks planı, kural olarak, ilk kez, tüm alev geciktiriciler, bisfenoller, PVC plastikler, tek kullanımlık bebek bezlerindeki toksik kimyasallar ve “sonsuza dek kimyasallar” olarak da bilinen PFAS dahil olmak üzere tüm kimyasal madde sınıflarına odaklanmaktadır. Bunların tümü, Avrupa Kimyasallar Ajansı tarafından kısıtlama için dikkate alınacak maddelerden oluşan bir “detaylı listeye” alınacaktır. Liste, AB’nin 2027 için planlanan kimyasallar için temel taşı olan Reach yönetmeliğinde önemli bir revizyondan önce düzenli olarak gözden geçirilecek ve güncellenecektir. Yeni belgede tanımlanan kimyasallar, gıda ile temas eden malzemelerdeki, tek kullanımlık bebek bezlerindeki ve PAH’lardaki (polisiklik aromatik hidrokarbon) maddeleri içermektedir. Ancak endüstri grupları, planın kimyasal gruplara odaklanmasının, bir dizi sentetik madde içeren güneş kremleri ve parfümler gibi ürünleri de etkileyebileceğini belirtmiştir.
Bir ticaret kuruluşu olan Cosmetics Europe genel müdürü John Chave, “Cilt hassaslaştırıcı grubuna birçok farklı içerik giriyor, bu nedenle çok çeşitli kozmetik ürünler potansiyel olarak etkilenebilir.” “Tüketiciler üzerindeki etkisi, kozmetik ürünler için potansiyel olarak daha az çeşitlilik, daha az seçenek ve daha az işlevsel etkinlik olması ve güvenlik açısından hiçbir kazanç sağlamaması olacaktır, çünkü bileşenler ilk etapta güvenli olarak değerlendirilmiştir.” şeklinde bir konuşma yapmıştır.
Kozmetiklerin ötesinde, etkilenen ürünler arasında boyalar, temizlik ürünleri, yapıştırıcılar, yağlayıcılar ve böcek ilaçları yer alabilecektir. Europe’s Reach sistemi hâlihazırda dünyanın en kapsamlı kimyasal sicili ve Cefic ticaret grubu tarafından yapılan bir araştırmaya göre, yeni yasaklar sektörün yıllık yaklaşık 500 milyar Euro’luk (420 milyar sterlin) yıllık cirosunun dörtte birinden fazlasını etkileyebilecektir.
Cefic sözcüsü Heather Kiggins, “Kısıtlamalardan bazıları endüstri ve değer zincirleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir.” demiştir. Endüstri, kısıtlamalara yönelik daha dar hedefli bir yaklaşımı ve daha güvenli alternatif ürünler geliştirmeye yardımcı olacak teşvikler ve ithalat kontrollerini savunmaktadır. Bununla birlikte, Avrupa Kimyasallar Ajansı, kimyasallarla gruplar halinde ilgilenmeyi tercih etmektedir çünkü kimya firmaları daha önce kimyasal bileşimlerini değiştirerek tehlikeli olabilecek, ancak daha sonra düzenlenmesi için uzun yasal mücadeleler gerektiren kardeş maddeler oluşturmak suretiyle bireysel kimyasallara yönelik yasaklardan kaçınmaktadırlar. “Regrettable Substitutions” (Üzücü Değişiklikler) olarak bilinen endüstri taktiği, endokrin bozucu bisfenol A gibi maddelerin diğer bisfenollerle değiştirilmesine izin verdiği için çevre grupları tarafından eleştirilmiştir. Santos, bunu “Kimya endüstrisinin en zararlı yasaklı kimyasalları henüz düzenleyici radarda olmayan benzer şekilde zararlı olanlarla değiştirmek için alaycı ve sorumsuz bir taktik” olarak nitelendirmiş ve “Dünya çapında 190 milyondan fazla sentetik kimyasal kayıtlıdır ve ortalama olarak her 1,4 saniyede bir yeni bir endüstriyel kimyasal oluşturulmaktadır. BM, endüstrinin 5 trilyon dolardan (3,9 trilyon £) fazla olan küresel değerinin 2030 yılına kadar iki katına ve 2060 yılına kadar dört katına çıkmasını beklemekteyiz.” olarak değerlendirmiştir. Bunun yanı sıra, AB’nin çevre komiseri Virginijus Sinkevičius, yeni kısıtlamaların “insanların ve çevrenin endüstriyel, profesyonel ve tüketici ürünlerinde geniş bir kullanım yelpazesine hitap eden en zararlı kimyasallardan bazılarına maruz kalmasını azaltmayı amaçladığını” belirtmiştir.