2023’ün 2. çeyreğinde Avrupa Komisyonu, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifine (CSRD) tabi tüm şirketler tarafından kullanılmak üzere Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarını (ESRS) kabul etmiştir. Bu karar doğrultusunda, tüm büyük şirketler ve borsada işlem gören şirketler, karşılaştıkları sosyal ve çevresel riskler ve faaliyetlerinin insanları ve çevreyi nasıl etkilediğine ilişkin düzenli raporlar yayınlayacaktır.
Arka Plan
Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi 5 Ocak 2023 tarihinde Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) yürürlüğe girmiştir. Bu yeni direktif, şirketlerin raporlaması gereken sosyal ve çevresel bilgilere ilişkin kuralları modernize etmekte ve güçlendirmektedir. Bu Direktif ile birlikte, daha geniş bir grup büyük şirketin yanı sıra borsaya kayıtlı Küçük ve Orta ölçekli işletmelerin (KOBİ’ler) sürdürülebilirlik konusunda rapor vermesi zorunlu hale gelmiştir. Yeni kurallar, yatırımcıların ve diğer paydaşların, şirketlerin insanlar ve çevre üzerindeki etkisini değerlendirmek için ihtiyaç duydukları bilgilere erişmelerini ve yatırımcıların iklim değişikliği ve diğer sürdürülebilirlik sorunlarından kaynaklanan finansal riskleri ve fırsatları değerlendirmelerini sağlayacaktır. CSRD’ye tabi şirketlerin, Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına (ESRS) göre raporlama yapması gerekecektir.
Finansal Olmayan Raporlama Direktifi Finansal Olmayan Raporlama Direktifi (NFRD) tarafından getirilen kurallar, şirketler CSRD’nin yeni kurallarını uygulamak zorunda kalana kadar yürürlükte kalacaktır. NFRD kapsamında büyük şirketlerin aşağıdakilerle ilgili bilgileri yayınlaması gerekmektedir:
- Çevresel konular
- Sosyal konular ve çalışanlara yönelik muamele
- İnsan haklarına saygı
- Yolsuzlukla mücadele ve rüşvet
- Şirket yönetim kurullarındaki çeşitlilik (yaş, cinsiyet, eğitim ve mesleki geçmiş açısından)
Bu raporlama kuralları, 500’den fazla çalışanı olan, kamu yararına çalışan büyük şirketler için geçerlidir. Bu, AB çapında yaklaşık 11.700 büyük şirketi ve grubu kapsamaktadır.
- Listelenmiş şirketler
- Banka sigortası
- Şirketler
- Ulusal otoriteler tarafından kamu yararına çalışan kuruluşlar olarak belirlenen diğer şirketler
Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları
AB Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS), Avrupa Birliği tarafından uygulamaya konulan en son zorunlu yönergeleri temsil etmektedir. Bu standartlar, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) kapsamına giren şirketler için geçerli olup, raporlama uygulamalarını buna göre uyumlu hale getirmelerini gerektirmektedir. Bu standartların temel amacı, tanımlanan kapsam dahilindeki işletmelerin tutarlı, ilgili ve güvenilir sürdürülebilirlik verileri sağlamasını garanti etmektir. Ayrıca ESRS, şirketlerin raporlarına dahil etmesi beklenen belirli hususlara ilişkin net bir rehberlik sağlamayı amaçlamaktadır.
Etkilenen şirketler
AB Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) kapsamına giren tüm şirketler, kurumsal sürdürülebilirlik ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) raporlarını ESRS çerçevesiyle senkronize etmekle yükümlü olacaktır.
CSRD şunları kapsar:
Aşağıdaki üç kriterden en az ikisini aşan büyük şirketler:
1) 250 çalışan,
2) 40 milyon Euro net ciro ve
3) 20 milyon Euro varlık.
Sermaye Piyasası Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ’ler), AB’ye (Direktif 2013/34/EU) göre, şirketler aşağıdaki koşulların ikisini aşmamaları durumunda küçük olarak nitelendirilmektedir:
1) 50 personel,
2) 8 milyon Avro net ciro ve
3) 4 milyon Avro varlık.
Aşağıdaki üç eşikten ikisini aşmayan mikro işletmeler olarak tanımlanır:
1) 10 çalışan
2) 350.000 Euro varlık,
3) 700.000 Euro net ciro.
Bu kategorideki işletmeler CSRD kapsamına girmeyen tek işletmelerdir ve bu nedenle ESRS kapsamında raporlama yapmaları beklenmemektedir.
Zaman Çizelgesi
1 Ocak 2024: Halihazırda AB’nin Finansal Olmayan Raporlama Direktifi (NFRD) uyarınca raporlama yapmak zorunda olan şirketlerin, yani 500’den fazla çalışanı olan, büyük listede yer alan şirketlerin, 2024 mali yılı için ESRS’ler kapsamında raporlama yapmaya başlaması gerekecektir.
1 Ocak 2025: CSRD kapsamındaki büyük şirketlerin ESRS kapsamında 2025 mali yılından itibaren raporlama yapması gerekmektedir.
1 Ocak 2026: KOBİ’ler ve diğer küçük ve karmaşık olmayan kuruluşlar, CSRD’yi uygulamalı ve 2026 mali yılından itibaren ESRS’ye uyum sağlamalıdır. Ancak bu şirketler, 2026 ve 2027 mali yılları için raporlama kurallarından gönüllü olarak vazgeçme seçeneğine sahip olacaklardır.
Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyin 2013/34/AB sayılı Direktifini tamamlayan Komisyon tarafından devredilen bu Yönetmeliğin (AB), Resmi Gazetede yayınlanıncaya yürürlüğe girecektir.