Kozmetik ürünler için sunulan tüm iddialar, 655/201 Sayılı Komisyon Tüzüğü’nde bulunan kozmetik ürünlerle ilgili olarak kullanılan iddiaların gerekçelendirilmesi için ortak kriterlere ve 1223 /2009 Sayılı Avrupa Birliği Kozmetik Yönetmeliği Madde 2 (1)(a))’da yer alan ilgili kriterlere uyması gerekmektedir.
Ayrıca, ARPP (Autorité de Régulation Professionalle de la Publicité) isimli Fransız organizasyonu, kozmetik ürün iddiaları (etiket, kutu tasarımı, broşür, katalog ve diğer medya organlarında yer alan tüm pazarlama ifadeleri) hakkında öneriler içeren bir belge derlemiştir. ARPP’nin yayınladığı önerilerin en başında kozmetik ürünler için ortaya atılan herhangi bir iddianın ortak kriterlere uygun olması (net, adil, doğru ve nesnel olması) ve tüketiciyi yanıltıcı nitelikte olmaması belirtilmiştir.
Kozmetik İddiaların Gerekçelendirilebilmesi için Öneriler
Ürünün bileşiminde kullanılan bir veya daha fazla bileşenin kozmetik özellikleri reklam amaçlı vurgulandığında, bitmiş üründeki etkinlikleri de gösterilebilmelidir.
Ürün Performansına Genel Bakış
Test Tipleri
a) Bir kozmetik ürünle ilgili iddiaları desteklemek için çeşitli testler bulunmaktadır.
Ex vivo / In vitro testleri içeren protokolün yanı sıra, esas olarak iki tip test kullanılmaktadır.
Bir reklamda testlerden bahsedildiğinde, bu testlerin içeriği açıkça belirtilmelidir. Bunun için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Objektif Testler
- performansı ölçmek için uygun bir araç kullanan enstrümental testler
- performansı ölçen bir uzmanın gözetimi altında klinik testler
Her iki durumda da, sonuç, test edilen parametrenin ortalama performansının doğrudan ölçümü olmalıdır. (Örneğin: kırışıklıkların %x azalması veya 8 saat boyunca nemlendirme).
- Memnuniyet Testleri
- Bu tarz testler, test sırasında tüketicilerin ürünü normal kullanımından sonra etkisini tartıştıkları bir anket içermektedir. Anket sonucunda tüketicinin kozmetik ürün ile ilgili görüşü memnuniyet yüzdesi olarak yer alır ve bu yüzde bitmiş ürün etkinliği için doğrudan bir kanıt olarak sunulmamalıdır.
b) Aynı anlama gelen iddiaların kullanılması durumunda objektif testler ve memnuniyet testlerinin farkı ve iddianın ispatlanması için hangi yöntemin kullanıldığı net olarak belirtilmelidir.
c) Bu testlerin tümü, Cosmetics Europe tarafından onaylanan değerlendirme testlerine ilişkin önerilerde açıklanan genel istatistiksel ve metodolojik kriterleri karşılamalıdır.
Sonuçların Sunumu
a) Sayısal Sonuçlar
Kozmetik ürün iddiaları sayısal veriler içerdiğinde, iddia yalnızca test edilen tüm bireylerden elde edilen ortalama sonuçlara atıfta bulunmalı (toplam denek sayısı belirtilmelidir) ve istatistiksel olarak geçerli olmalıdır.
b) Görsel Veriler
Diyagram veya görseller reklam amaçlı kullanıldıklarında, örneğin “öncesi/sonrası” türü, kullanılan görseller ürünün performansını orantılı ve tutarlı bir şekilde yansıtmalı ve test edilen numuneyi temsil etmelidir.
c) Ex vivo / In vitro Sonuçlar
Reklamda sunulan sonuçlar ex vivo/in vitro testlerden elde edildiğinde, bu ayrıntı iddia içeriğinde belirtilmelidir.
Herhangi bir koşulda, ex vivo/in vitro testlerden elde edilen sonuçların in vivo bir sonuç önermemesi gerekmektedir.
Performans Görselleri
a) Dijital teknikler, marka kişiliğini ve konumlandırmayı ve/veya herhangi bir ürün avantajını iletmek için görüntülerin güzelleştirilmesi için kullanılabilir.
b) Ancak, ürünün performansının sunumu yanıltıcı olmamalıdır:
- Dijital teknikler, modellerin görüntülerini, ürün tarafından elde edilebilecek sonuçla ilgili şekilleri veya özellikleri yanıltıcı hale gelecek şekilde değiştirmemelidir.
- Ön üretim öncesi ve sonrası teknikler, ürünün sahip olmadığı özelliklere veya işlevlere sahip olduğu izlenimini vermedikleri sürece kabul edilebilir.
Örneğin, aşağıdaki durumlar yanıltıcı olarak kabul edilmez:
- Açık abartı veya biçimlendirilmiş güzellik görüntüleri;
- Reklamı yapılan üründen bağımsız olarak, görüntülerin güzelliğini arttırıcı ve/veya efektler içeren teknikler
Tıbbi/Cerrahi Prosedürlere Atıf
Tıbbi/cerrahi prosedürlere veya eylemlere atıf, ancak tüketiciyi, ürünün bu açıdan eşdeğer veya karşılaştırılabilir sonuçlar vereceğine doğrudan ya da dolaylı olarak inanmaya yöneltmediği takdirde mümkündür.
Eylem Mekanizmasına Atıf
Bu mekanizma nesnel kanıtlara dayanıyorsa ve ürünün ana iddiası açıkça görünür bir kozmetik fayda ile ilgili ise, ürünün veya bileşenlerinin etki mekanizmasına atıfta bulunması mümkündür.
Belirli İddialar
“…. İçermez” (Free from…) İddiaları
a) Kozmetik ürünlerin olumlu imajına katkıda bulunmak için, iddia esas olarak olumlu argümanlara dayanmalıdır.
b) Bu nedenle, bir veya daha fazla bileşenin veya bir bileşen grubunun bulunmaması ile ilgili bir iddianın kullanılması, ancak bu iddia aşağıdaki iki özel koşulu karşılıyorsa mümkündür:
- İddianın/reklamın ana argümanını oluşturmayacak şekilde yalnızca tüketiciye ek bilgi sağlama amacı güdülüyorsa,
- Kozmetik ürünlerle ilgili olarak kullanılan iddiaların gerekçelendirilmesi için ortak kriterlere ve 3 Temmuz 2017’de Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan ve sonraki sürümlerin de dahil olduğu kozmetik iddialar üzerine, teknik belgede belirtilmiş en iyi uygulama yöntemlerini karşılıyorsa,
“Çevresel” İddialar
a) Reklam, tüketiciyi ürünlerin avantajları veya ekolojik özelliklerinin gerçekliği ve reklam verenin çevre lehine yönlendirdiği eylemlerin gerçekliği konusunda doğrudan veya dolaylı olarak yanlış yönlendirmesi muhtemel herhangi bir ifadeyi bulundurmamalıdır.
b) Ürünün ekolojik nitelikleri, ürün ömrünün sadece bir aşaması veya özelliklerinden sadece bir tanesi ile ilgili olduğunda, reklam çevre alanında tam bir zararsızlık garantisi vermemeli veya öyle görünmemelidir.
c) Reklamda kullanılan işaretlerin veya terimlerin yanı sıra onlarla ilişkili olabilecek renklerin seçimi, ürünün sahip olmadığı ekolojik özellikler önermemelidir.
“Hipoalerjenik” İddiası
“Hipoalerjenik” terimi, alerji riskini mümkün olduğunca en aza indirmek için tasarlanmış ürünleri tanımlamak için belirli bir açıklama olmadan kullanılabilen tek kelimedir.
“Alerji” kelimesinden türetilen diğer tüm terimler yasaktır ve mümkün olduğunca kullanımından kaçınılmalıdır.
Bu terimin kullanımı ürünün uygulamalarına uygun olmalı ve aşağıdaki kriterleri sağlıyor olmalıdır:
- Ürün, bilinen alerjenler veya alerjen öncülerini tekil madde veya madde karışımı olarak içermemelidir, bu maddeler aşağıda belirtilen herhangi bir sınıfa girdiklerinde uygunsuz olarak nitelendirilmektedir:
- SCCS (Tüketici Güvenliği Bilimsel Komitesi) tarafından duyarlılaştırıcı(sensitizer) olarak tanımlanıyorsa;
- Diğer resmi risk değerlendirme komiteleri tarafından cilt duyarlılaştırıcılarıolarak tanımlanıyorsa;
- 1272/2008 sayılı Düzenleme (EC) tarafından belirlenen yeni kriterlere dayanarak, kategori 1, alt kategori 1A veya alt kategori 1B’nin cilt duyarlılaştırıcılarının sınıflandırılmasına dâhil ise;
- Şirketin kendisi tarafından kozmeteovijilans takibinin yapılması gereken bir ürün olduğu tanımlanmışsa;
- Genel bilimsel literatürde duyarlılaştırıcı olarak kabul ediliyorsa;
- Duyarlılaştırıcı potansiyeli hakkında veriler yetersiz ise.
Ürünün çok düşük alerjenik potansiyeli, bilimsel ve istatistiksel olarak geçerli verilerle sağlanmalı ve doğrulanmalıdır (örneğin market gözetim verileri).
“İnceltiltici/Selülit” iddiaları
a) Kilo kaybı, hastalık, özel tedavi veya diyet değişikliğinin sonucudur. Bu nedenle, kozmetik bir iddia bağlamında, bu terime veya türevlerine veya kilo kaybına herhangi bir referans yapılmamalıdır.
b) “Zayıflama” kelimesinin veya türevlerinin kullanılması, ifadede belirsizlik olmaması koşulu ile dış görünüşün iyileştirilmesi anlamında kullanılıyorsa bir sakınca taşımamaktadır.
c) Bu bağlamda, bireye bağlı olarak sonuçlardaki varyasyon göz önüne alındığında, vücut ölçümlerindeki bir azalmanın nicel iddiaları ve/veya bir sonuç elde etmek için gereken sürenin kesin bir göstergesi sadece bilimsel kanıtlara mümkündür.
d) Selülit görünümünün iyileştirilmesi gibi estetik bir değişim iddia eden görsel ve iddiaların cildin görünüşünü güzelleştirdiği varsayıldığında “anti-selülit” gibi selülit görünümü üzerine terimlere atıfta bulunabilir (Örneğin: “yumuşatma”, “daha sıkı cilt”, “daha esnek cilt” vb.).
e) Selülitin önlenmesi veya tedavisi ile ilgili herhangi bir iddia kullanılması uygun değildir, iddia yargısı sadece selülitin görünümü ve etkileri ile ilgili olmalıdır.
“Yaşlanma /Kırışıklık Karşıtı” İddiaları
a) Bir kozmetik ürün için yaşlanma belirtileri veya etkileri üzerine iddiada bulunabilir. Bu anlamda, kırışıklıkların veya ince çizgilerin görünümünde değişiklik anlamı taşıyan ilgili iddialara izin verilmektedir.
b) Bu anlamda, “gençleştirici” veya türevi kelimelerin kullanılması, reklam ifadesinde belirsizlik olmaksızın cildin daha genç görünüm kazandığını ifade etmelidir.
“Saç Dökülmesi” ile İlgili İddialar
a) İzin verilen:
- İddia kesin bir sonuç izlenimi vermeksizin saç dökülmesini yavaşlatma, sınırlama veya önleme anlamı taşıyorsa izin verilmektedir.
- Mevcut veya yeni saçların sağlıklı uzaması ile ilgili iddialar kullanılabilir.
b) Yasaklanan:
- Saçların yeniden uzaması, yeni saçların oluşumu veya ürünün saç dökülmesi için bir çare oluşturabileceğine dair izlenim yaratan iddialar kullanılmamalıdır.
- “Kellik”, “saç dökülmesini durdurur” veya benzeri ifadelerin kullanılması yasaktır.
“Nemlendirici” İddiaları
“Nemlendirici ürünler” terimi, epidermisin su dengesini iyileştirmeyi veya sürdürmeyi amaçlayan ürünler anlamına gelir.
Kozmetik bir ürün, cildi derinden nemlendirdiği veya rehidrasyonuna neden olduğu iddialarını bulundurmamalıdır.
“Hassas cilt” iddiası
Aşağıdaki iki koşul karşılanırsa “hassas cilt” iddiası mümkündür:
- Normal kullanım koşulları altında gerçekleştirilen kullanım testlerinde yer alan gönüllüler (hassas ciltli gönüllüler üzerine yapılan dermatolojik panel testi çalışması), cilt rahatsızlığının fonksiyonel semptomlarının yakın zamanda ve/veya tekrarlanan bir şekilde gerçekleştiğini belirtilmişler ise (örneğin: karıncalanma, sıkılık, ısıtma, kaşıntı, yanma hissi, kızarıklık vb.);
- Bu gönüllüler, kullanım testi sırasında, ilgili olarak analiz edilen cilt rahatsızlığının fonksiyonel semptomatolojisinde bir artış sunmadılar ise
Spesifik Ürün Grupları
Güneşten Koruyucu Ürünler
a) Güneşten koruyucu ürünlere ilişkin iddialar, bu ürünlere ilişkin 22 Eylül 2006 tarihli Avrupa Komisyonu Tavsiye Kararı’na ve üreticilerin bunların etkinliğine ilişkin iddialarına uygun olmalıdır.
b) Özellikle, güneş ışığının doğru kullanımına ilişkin aşağıdaki bilgilendirme mesajları, reklamlara entegre edilmelidir ve her şirket en uygun ortamı seçme ve aşağıdaki belirtilmiş üç yargıyı kendi ifadesi şeklinde kullanma özgürlüğüne sahiptir:
- “Güneş kremi kullansanız bile güneşte uzun süre kalmayın.”
- “Bebekleri ve küçük çocukları doğrudan güneş ışığına maruz bırakmayın.”
- ”Güneş ışığına aşırı maruz kalmak ciddi bir sağlık tehdidi oluşturur.“
c) Aşağıdaki özellikleri öne süren hiçbir iddiada bulunulmamalıdır:
- UV radyasyonuna karşı %100 koruma (“toplam koruma” gibi);
- Hiçbir koşulda yeniden kullanmaya gerek yoktur (“tüm gün önleme” gibi).
Akne Eğilimli Ciltler İçin Bakım Veya Hijyen Ürünleri
a) Aknenin tedavisi veya önlenmesi (örneğin, akneye karşı, akne önleyici), papüllerin, püstüllerin, kistlerin ve mikro kistlerin tedavisi veya önlenmesine ve ayrıca sebum üretimi üzerindeki endokrin etkiye ilişkin iddialar yasaktır.
b) Bilimsel kanıtlarla gerekçelendirilmek şartıyla başka iddialarda bulunmak mümkündür.
Ağız Bakım Ve Hijyen Ürünleri
a) Diş çürüklerinin tedavisi veya diş eti iltihabının tedavisi (örneğin iltihaplanmanın veya diş eti kanamasının azaltılması) ile ilgili iddialar yasaktır.
b) Diş çürüklerinin önlenmesi, dişeti iltihabının ya da kanamasının önlenmesi veya azaltılması ile ilgili iddialar mümkündür.