“Nütrikozmetik” terimi, insan derisinin, tırnakların ve saçın işlevini ve görünümünü iyileştiren, sindirilebilir doğal sağlık ürünlerini tanımlamaktadır. Nütrikozmetikler, cildin dış görünümünü iyileştirmek için vücudun içinden çalışan yeni nesil güzellik ürünleridir. Terim, “beslenme” ve “kozmetik” kelimelerinin birleşmesinden gelmektedir. Nütrikozmetiklerin çalışma prensibi, cildin beslenmesini derinlemesine iyileştirmeyi amaçlayan aktif bileşenleri, mineralleri ve besinleri topikal olarak değil oral olarak vücuda alarak güzelleştirme ve/veya kişisel hijyen faydaları sunan güzelliği içten dışa artırmaktır. Nütrikozmetikler, takviyeler yoluyla veya sıvı ve katı formlarda gıda takviyesi yoluyla ağızdan tüketilmektedir. Genellikle antiaging ve cilt bakımı nütrikozmetiği hap olarak üretilirken, cilt bakımı ve vücut sağlığını ilgilendirenler sıvı formda önerilmektedir. Nütrikozmetik ürünler, besin (gıda) takviyeleri, besinsel veya fizyolojik etkiye sahip konsantre molekül kaynaklarını ve gıda ürünlerinden türetilen besinleri (kollajen, peptitler, proteinler, vitaminler, karotenler, mineraller ve omega-3 yağ asitleri ve/veya sıvı, hap, kapsül, toz veya tablet şeklinde konsantre bitki ve meyve özlerini kapsamaktadır. Nütrikozmetik yiyecek ve içecekler, tıbbi veya güzellik açısından faydaları olan bazı moleküllerin eklendiği fonksiyonel gıdalardır. Snack barlar, unlu mamüller ve şekerlemeler, güzellik nütrikozmetiği endüstrisi tarafından cilt, tırnak ve saç güzelliği görünümünü iyileştirmek için kullanılan güçlendirilmiş gıdalardır. Güçlendirilmiş su, bitki çayı, güçlendirilmiş kahve ve meyve ve sebze suları gibi güçlendirilmiş içecekler cildin doğal nemlenmesine yardımcı olur.
NÜTRİKOZMETİK HAMMADDELER
- Lipid: Omega-3 yağ asitleri
- Peptitler: Kollajen peptitler
- Polisakkaritler: Hyaluronik asit
- Mineraller
- Çinko
- Selenyum
- Vitaminler
- E vitamini
- C vitamini
- Sekonder metabolitler
- Karotenoidler
- Astaksantin
- Koenzim Q10
- Bitki Ekstraktları
- Fermente arpa ve soya fasulyesi karışımları
- Atkuyruğu (Equisetum arvense L.) Ekstraktı
- Aloe Vera Ekstraktı
- Çam kabuğu (Pinus Pinaster) Ekstraktı
- Citrus paradisi ve Rosmarinus officinalis Ekstraktları
- Kırmızı turuncu kompleksi
- Polypodium Leucotomos Ekstraktı
- Probiyotikler ve prebiyotikler
- Mantarlar
NÜTRİKOZMETİK UYGULAMA ALANLARI
- Cilt bakımı
Cilt güzelliği, esas olarak hyaluronik asit, kolajen ve elastin liflerinin konsantrasyonu ve işlevindeki değişikliklerle belirlenen çok faktörlü bir olgudur. Cildin rengi, dokusu ve elastikiyeti beslenme durumuna bağlı içsel yaşlanmaya, elastik lif miktarını azaltan fizyolojik faktörlere ve papiller dermiste anormal elastik lif birikimini belirleyen bazı dışsal yaşlanmaya (foto yaşlanma) bağlıdır. Dış yaşlanma faktörlerinin etkileri, UV radyasyonu, kimyasal oksidanlar, ozon, hava kirleticiler, sigara ve hücre aracılı bağışıklığı azaltabilen mikroorganizmalar tarafından üretilen ROS’tan kaynaklanmaktadır. Kolajen cilde güç ve esneklik verir; elastin ve fibulin-5, elastogenez ve hyaluronik asit üretimi için önemlidir, proteoglikanlar ise su tutma ve elektrolit kontrolünü belirlemektedir. Ayrıca, antioksidanların cilde uygulanması, cilt yaşlanmasını azaltmak ve cildi zararlı serbest radikallere karşı korumak için önemlidir. ROS, kimyasal serbest radikal süpürücüler (C ve E Vitaminleri ve β-karoten) ve enzimatik serbest radikal süpürücüler tarafından hızla nötralize edilmektedir. Cilt hasarına neden olabilecek diğer faktörler kirlilik ve dehidrasyondur. Hava kirliliği, nitratlar, sülfatlar, tütün dumanı, duman, kurum, ev tozu akarları alerjenleri, polen, trafikten veya başlıktan çıkan egzoz gazı vb. gibi cilt tarafından emilebilen, lokal toksisiteye neden olan çeşitli partikül maddeleri içerir. Kirlilik, enflamatuar cilt hastalıklarına (atopik dermatit, sedef hastalığı ve akne), cilt yaşlanmasına, androgenetik alopesi, cilt kanserine katkıda bulunmakta ve pigmentli lekelerin oluşumuna, ROS oluşumuna ve proinflamatuar sitokinlerin üretimine neden olmaktadır. Cilt nemlendirmesi ile ilgili olarak, cilt tonunu ve bütünlüğünü korumak çok önemlidir. Su bazlı sıvı formda nütrikozmetik ürünleri cilt nemini iyileştirmek için formüle edilmiştir.
- Saç bakımı
İnsan saçı, kütikül (yoğun dış koruyucu tabakalar), korteks (kütikülün içinde yer alan lifli proteinler ve saç renginden sorumlu pigmenti üreten melanositleri içerir), medulla (saç şaftının yakınında veya ortasında, hücreler arası hücreleri birbirine yapıştıran veya bağlayan ve saç liflerine difüzyon için ana yolu sağlayan maddeleri içerir) oluşur. Sistemik saç bakımı, hasarlı saçları onarmak ve saç hacmini ve büyümesini iyileştirmekten ibarettir. Temel besinler ve oksijen, saç kökünün etrafındaki kılcal damarlara taşınır. Çinko, selenyum, bakır, molibden ve manganez saç üzerinde iyi bir beslenme etkisine sahiptir. Demir, B, D, C ve E vitaminleri, proteinler ve omega-3 yağ asitlerinin saç dökülmesini önlediği bilinmektedir.
- Tırnak bakımı
Tırnak plakası, tırnak matrisi keratinositlerinin çoğalması ve farklılaşması ile elde edilmektedir. Bakır, molibden ve manganez içeren keratojenik nütrikozmetikler, tırnakları güçlendirmek ve onarmak için kullanılabilir. Biotin içeren hapların tırnak sağlığını iyileştirdiği belirtilmektedir. Tırnak büyümesini iyileştirmek için çinko, selenyum, C vitamini, sistein ve folik asit içeren takviyeler önerilmektedir.